Kiedy konieczne jest chirurgiczne leczenie otyłości?

Otyłość jest chorobą przewlekłą i jednym z największych zdrowotnych problemów współczesnej cywilizacji. Pomimo świadomości tego, jak negatywnie może oddziaływać na nasze zdrowie nadmierna waga, wiele osób w dalszym ciągu zmaga się z otyłością i nie potrafi poradzić sobie ze zgubieniem nadmiernych kilogramów czy to przez diety, aktywność fizyczną czy programu odchudzania.

Dla wielu osób otyłych, chirurgiczne leczenie obejmujące zmniejszenie żołądka jest jedynym rozwiązaniem umożliwiającym skuteczną walkę z chorobą. Kiedy konieczne jest leczenie otyłości z pomocą chirurgii i w jakich przypadkach bariatrzy kwalifikują pacjentów do zabiegu?

Chirurgiczne leczenie otyłości a wskaźnik BMI

Jednym z pierwszych parametrów, jakie mają znaczenie przy kwalifikowaniu pacjentów do chirurgicznego leczenia otyłości jest wskaźnik BMI. Według Światowej Organizacji Zdrowia WHO, gdy stosunek wagi do wzrostu (BMI, Body Mass Index) jest wyższy lub równy 30 kg/m², mamy do czynienia z otyłością, a w przedziale 25-30, z nadwagą. Prawidłowa masa ciała i wskaźnik BMI powinny mieścić się w przedziale od 18,5 do 25 kg/m^2. Jeśli przekraczają 35, mówimy o otyłości II stopnia, a jeśli 40, o otyłości olbrzymiej.

Warto jednak zauważyć, że wyliczenia BMI mogą być różne dla kobiet i mężczyzn ze względu na naturalnie wyższy udział tkanki tłuszczowej w ciele kobiety. O kwalifikacji do chirurgicznego leczenia otyłości nie decyduje więc samo wyliczenie BMI.

W zakresie wskaźnika BMI, na chirurgiczne leczenie otyłości kierowani są pacjenci, u których stwierdzono otyłość II stopnia, a więc wskaźnik przekroczył poziom 35 kg/m² (BMI 35). W ich przypadku wysoce prawdopodobne jest, że wcześniej podejmowane były próby zapobiegawczej redukcji masy ciała i ani dieta, ani aktywność fizyczna nie przyniosły oczekiwanych i trwałych rezultatów.

Podjęcie operacji możliwie jak najszybciej redukuje ryzyko dalszego wzrastania wagi i podnoszenia się poziomu BMI, wraz z którym leczenie operacyjne może okazać się zbyt dużym ryzykiem. W przypadkach takich najczęściej podejmowana jest decyzja o zastosowaniu balona żołądkowego, który wzbudza poczucie sytości w żołądku i pozwala na zrzucenie wagi o kilkanaście kilogramów, co umożliwi przeprowadzenie trwałej operacji w kolejnym kroku. Limitem wagi dla przeprowadzenia operacji i pomocy pacjentom może być też nośność stołu operacyjnego. KCM Clinic w Jeleniej Górze, posiada specjalny stół operacyjny dla pacjentów do 300 kg.

Chorobowe wskazania do chirurgicznego leczenia otyłości

Pacjenci poniżej BMI 35, u których obok otyłości pojawiają się choroby towarzyszące, także mogą być kandydatami do chirurgicznego leczenia otyłości. Choroby towarzyszące, w połączeniu z otyłością, często stanowią zagrożenie dla normalnego życia i funkcjonowania pacjenta i z perspektywy leczenia, znacznie ważniejsze jest przeprowadzenie w ich wypadku wcześniejszej operacji bariatrycznej.

Wśród chorób towarzyszących zaliczanych do grona tych przyspieszających kwalifikację do chirurgicznego leczenia otyłości wymienia się m.in.:

• nadciśnienie tętnicze,
• zaburzenia układu sercowo-naczyniowego,
• zwyrodnienia stawów spowodowane nadmierną wagą,
• cukrzycę typu II, której otyłość jest często bezpośrednią przyczyną.

Ważnym aspektem chirurgicznego leczenia otyłości w związku z chorobami współistniejącymi jest znaczące utrudnienie prowadzenia leczenia tych chorób ze względu na nadmierną wagę. Otyłość wpływa bezpośrednio na sprawność wielu narządów wewnętrznych, a także na cały układ szkieletowy. W przypadku otyłości pacjenta może okazać się, że niemożliwe jest przeprowadzenie operacji na stawach biodrowych i kolanowych, operacji usunięcia żylaków czy zabiegów na narządach wewnętrznych. Ponadto otyłość będzie przeciwskazaniem do zabiegów neurochirurgicznych oraz niektórych zabiegów ginekologicznych.

Doprowadzenie do redukcji tkanki tłuszczowej i masy ciała poprzez chirurgiczne leczenie otyłości to dla wielu pacjentów nie tylko szansa na zdrowszą i wygodniejszą wagę ciała, ale też poprawę ogólnego stanu zdrowia, i jako efekt – dłuższe życie. Warto dodać w tym miejscu, że większość operacji bariatrycznych wymaga wprowadzenia przez pacjentów zmian w stylu życia i odżywiania się po operacji na stałe. Zmniejszenie porcji pokarmu, przyjmowanie dobrej jakości składników odżywczych i ruch pozwolą utrzymać osiągniętą po operacji wagę, a jednocześnie zadbać o lepszą kondycję całego organizmu.

Bariatria a zaburzenia psychiczne i przyczyny otyłości

Rozmawiając o konieczności przeprowadzenia chirurgicznego leczenia otyłości u pacjentów cierpiących z powodu nadmiernej masy ciała należy zwrócić uwagę na najczęstsze przyczyny otyłości u ludzi oraz konsekwencje, z jakimi może wiązać się dla nich przeprowadzenie operacji.

Poza nieprawidłową dietą, brakiem aktywności fizycznej, spożywaniem wysoko kalorycznej i mocno przetworzonej żywności oraz problemami metabolicznymi i hormonalnymi, na otyłość mogą składać się także problemy natury psychicznej. Te ostatnie mogą wpływać na sposób jedzenia i traktowania jedzenia przez osobę cierpiącą z powodu otyłości, co w praktyce oznacza, że w ich przypadku operacja nie zawsze może być zakończona sukcesem.

Z tego też względu w procesie kwalifikacji do leczenia bariatrycznego zawsze biorą udział psychologowie oraz dietetycy, którzy wspólnie z bariatrą oraz pacjentem rozważają wszelkie możliwości, przyczyny i konsekwencje otyłości oraz możliwą drogę leczenia prowadzącą do najlepszych rezultatów.

Pacjent musi być przygotowany fizycznie i psychicznie na zmiany w codziennym stylu życia i diecie, jakie nastąpią po operacji. Jeśli przygotowanie takie wymaga terapii psychologicznej przed i po zakończeniu operacji, działanie takie jest zdecydowanie wskazane.