Czym jest jaskra i jak ją leczyć?

Jeśli jesteśmy wyspani, wypoczęci, w takim samym stanie są nasze oczy – nie bolą, nie pieką i nie łzawią. Same oczyszczają się, regenerują i są odpowiednio nawilżone. Jednak taką równowagę bardzo łatwo zaburzyć – wystarczy zbyt długa praca przy komputerze, wadliwe bądź nieodpowiednie oświetlenie pomieszczenia, w którym dłużej przebywamy, czy zbyt długie zatopienie się w lekturze. O choroby oczu w takim wypadku wcale nie trudno.

Przyczyną większości wad wzroku i chorób oczu są nieprawidłowości w budowie gałki ocznej lub zmiany zwyrodnieniowe. Warto więc znać jej budowę. Gałka oczna znajduje się w przedniej części oczodołu i jest poruszana przez liczne mięśnie.

W tylnej jej części znajduje się nerw wzrokowy, łączący ją z mózgiem. Gałka oczna ma kształt zbliżony do kuli, o przekroju ok. 24 mm. Wypełniona jest w większości bezpostaciową substancją zwaną ciałkiem szklistym, znajdującą się pod ciśnieniem, dzięki czemu oko zachowuje swój kształt.

Gałka oczna składa się z trzech błon. Najbardziej zewnętrzną warstwę tworzy twardówka, która w części przedniej przechodzi w przezroczystą rogówkę. Stanowią one sztywny, ale elastyczny szkielet gałki ocznej. Środkowa błona to błona naczyniowa. Składa się z trzech części – tylną jej część, stanowi naczyniówka, część środkową stanowi ciało rzęskowe, a część przednią stanowi tęczówka.

Tęczówka jest umięśniona częścią błony naczyniowej otaczającą otwór zwany źrenicą. Mięśnie tęczówki regulują dopływ światła od wnętrza oka, poprzez zwężanie lub rozszerzanie źrenicy.

Wewnętrzna błona to siatkówka. Tutaj odbierany jest obraz. Składa się z komórek światłoczułych(czopków i pręcików) oraz neuronów wzrokowych przewodzących bodźce wzrokowe do nerwu wzrokowego.

Na siatkówce znajduje się z kolei plamka żółta, która jest odpowiedzialna za widzenie centralne, ostrość obrazów oraz rozpoznawanie kolorów. Poniżej znajduje się plamka ślepa, miejsce połączenia nerwów łączących komórki światłoczułe z nerwem wzrokowym.

Soczewka jest umieszczona między tęczówką a ciałem szklistym. Ma dwie wypukłe powierzchnie – przednią i tylną. Od prawidłowej krzywizny tych powierzchni zależy ostre widzenie.

Co to jest jaskra?

Jest to choroba nerwu wzrokowego, w której dochodzi do jego uszkodzenia w wyniku podwyższonego ciśnienia śródgałkowego (najczęściej). Choroba może wystąpić również, gdy ciśnienie jest w granicach szeroko pojętej normy.

Może mieć to miejsce u osób obciążonych dodatkowymi czynnikami ryzyka, tj. jaskra w najbliższej rodzinie, nadciśnienie lub niskie ciśnienie, cukrzyca, krótkowzroczność, zaawansowany wiek, występowanie migreny. Jest chorobą występującą często. Po 40 roku życia chorują na jaskrę niemal dwie osoby na sto.

Jakie są objawy wystąpienia jaskry?

Jaskra w 95% przypadków przebiega skrycie, bezobjawowo, bez zauważalnego dla chorego pogorszenia widzenia. Mimo to stale, podstępnie i nieodwracalnie niszczy nerw wzrokowy prowadząc do nieodwracalnej ślepoty. Uszkodzenie wzroku chory zauważa, gdy nerw wzrokowy jest już praktycznie zniszczony i niewiele można zrobić.

Co należy zrobić, aby wcześnie rozpoznać chorobę?

Należy okresowo przeprowadzać profilaktyczne badania okulistyczne, zwłaszcza po 40 roku życia, obejmujące: pomiar ciśnienia śródgałkowego, badanie dna oka (wyglądu tarczy nerwu wzrokowego), badanie pola widzenia, badanie kąta przesączania oraz inne badania wykonywane w konkretnych przypadkach.

Jakie są metody leczenia jaskry?

Jaskra jest chorobą nieuleczalną, a jej leczenie jest ukierunkowane na powstrzymywanie lub zminimalizowanie pogarszania widzenia, które jest nieuchronne w naturalnym rozwoju choroby.

Jej metody leczenia to: farmakoterapia w postaci kropli do oczu, laseroterapia, operacje przeciwjaskrowe. Celem leczenia jest obniżenie ciśnienia śródgałkowego do poziomu, przy którym nie następuje dalsze uszkadzanie nerwu wzrokowego.

Te metody leczenia niestety nie poprawiają widzenia bezpowrotnie utraconego w wyniku choroby.