Co to jest otyłość brzuszna?

Szacuje się, że ok. 30% osób zmagających się nadwagą boryka się też z nadmiernym gromadzeniem tkanki tłuszczowej w pasie. Otyłość brzuszna prowadzi do nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy, więc szybko należy podjąć odpowiednie kroki. Jak rozpoznać schorzenie? Czy dieta i ruch wystarczą, aby pozbyć się problemu?

Trzy sposoby na rozpoznanie otyłości brzusznej

Istnieje kilka sposobów na sprawdzenie czy problem dotyczy nas samych. Do jednych z nich należy obliczenie wskaźnika BMI (indeks masy ciała). Jak zrobić to samodzielnie? Trzeba podzielić swoją wagę przez wzrost podniesiony do kwadratu i podany w metrach. Alternatywą określenia otyłości brzusznej są kalkulatory dostępne w Internecie, które zrobią to szybciej. Uzyskany wynik można porównać do norm BMI, które prezentują się następująco:

• poniżej 18,5 pkt – niedowaga,
• między 18,5 a 24,99 – waga jest w normie,
• powyżej 24,99 – nadwaga.

Warto jednak wiedzieć, że na wynik wpływ będą miały czynniki takie jak wiek, płeć, masa mięśniowa oraz masa kości, więc BMI u mężczyzn może być inne niż u kobiet. Należy też wspomnieć, że uzyskane kryterium podaje jedynie ilość dodatkowych kilogramów, a nie informuje o położeniu tkanki tłuszczowej, co jest kluczowe w przypadku otyłości brzusznej. BMI można zatem potraktować jako sygnał do podjęcia dodatkowych działań.

Lepszym sposobem jest skorzystanie z miarki krawieckiej, która pozwoli nam dokładnie zmierzyć obwód talii. To właśnie obręb pasa świadczy o naszym bezpieczeństwie lub wystąpieniu znacznej otyłości. Prawidłowa wartość powinna wynosić minimum:

• 94 cm u mężczyzn,
• 80 cm u kobiet.

Drugim wskaźnikiem określającym otyłość brzuszną jest waist-hip-ratio (WHR), czyli iloraz obwodu talii do obwodu bioder. Jeśli chcemy obliczyć swoje WHR, to trzeba podzielić obwód talii przez obwód bioder. W tym przypadku za minimalne granice uznaje się punkty:

• 1,0 u mężczyzn,
• 0,8 u kobiet.

Jeśli mieścimy się w prawidłowych kryteriach, to możemy sobie pogratulować. A w przypadku, kiedy znacznie je przekraczamy, należy coś z tym zrobić. Jednak przed podjęciem jakichkolwiek kroków, powinniśmy najpierw wiedzieć, co dokładnie wpływa na otyłość brzuszną.

Najczęstsze przyczyny otyłości brzusznej

Pęd życia oraz powstały na skutek tego nadmierny stres powodują, że pomimo iż stale jesteśmy w ruchu, to brakuje nam aktywności fizycznej. W wolnym czasie pragniemy odreagować trudności dnia codziennego – sięgamy więc po smartfon lub telewizję, które nie sprzyjają zdrowemu trybowi życia. Brak ruchu to brak fizycznego zmęczenia, a brak zmęczenia oznacza brak snu, co po niedługim czasie skutkuje wystąpieniem ubytków energetycznych i tym samym rozwinięciu otyłości brzusznej.

Aby dostarczyć sobie niezbędnej dawki energii w ciągu dnia, to w pracy lub szkole sięgamy po duże ilości tłuszczów oraz cukrów, które, pomimo że działają na pewien czas, to skutkują błyskawicznym przybyciem wagi. Batoniki, słodkie napoje, chipsy i inna tego typu żywność potrafi być znacznie przetworzona. Otyłości brzusznej sprzyjają również emocje, bo kto z nas nie sięgał po coś słodkiego, gdy chciał poprawić sobie humor? Oczywiście zjedzenie kilku kosteczek czekolady jest wręcz wskazane, jednak nigdy nie powinien być to główny posiłek lub sposób na stres.

Powszechnie podaje się, że schorzenie związane jest też z hormonami, dlatego może wystąpić ono całkowicie naturalne – zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy. W tym czasie hormony żeńskie ustępują produkcji hormonów męskich. Do reszty czynników odpowiedzialnych za wystąpienie otyłości brzusznej zaliczamy uwarunkowania genetyczne oraz działania niektórych leków. Pamiętajmy jednak, że najważniejszym podłożem jest dieta i ruch.

Otyłość brzuszna, jak z nią walczyć?

Istnieje kilka sposobów na pokonanie współczesnej choroby cywilizacyjnej. Warto ją zacząć od wizyty u specjalisty, na której uzyskamy szczegółowe informacje dotyczące zaleceń żywieniowych, kondycji organizmu i potencjalnych schorzeniach, które powstały na skutek otyłości brzusznej.

Regularne badania

Do podstawowych działań, które należy podjąć, zaliczamy:

Morfologię krwi – otyłym osobom, które dostarczają sobie spore ilości przetworzonej ilości, brakuje niezbędnych witamin i minerałów. Niedobory kwasu foliowego, witaminy B12 i żelaza mogą skutkować anemią. Warto więc przeprowadzić badanie krwi, aby dostarczyć sobie niezbędnych informacji o stanie zdrowia.
Poziom insuliny i glukozy – nieodpowiedni styl życia powoduje odkładanie się znacznego poziomu cukrów w organizmie, co wpływa na wrażliwość komórek na insulinę, a to z kolei powoduje insulinooporność. Zignorowanie problemu może doprowadzić do pojawienia się cukrzycy.
Badanie moczu – podobnie jak morfologia, analiza moczu należy do jednych z podstawowych badań, które trzeba podjąć. Uzyskane wyniki, które będą nieprawidłowe, mogą wskazywać na niewydolność nerek oraz cukrzycę,
Badanie hormonalne – znacznie przekroczony poziom hormonów może również wskazywać na problemy z tarczycą. Jeśli wraz ze znacznym przekroczeniem wagi pojawiają się objawy typu zmęczenie oraz łamliwość włosów, to warto sięgnąć po kompleksową diagnostykę,
Terapię zachowawczą – każdemu trudno jest zmienić swój styl życia, więc dobrym pomysłem jest skorzystanie z terapii, która nauczy nas jak nie tylko prawidłowo przestrzegać ustalonej diety i aktywności fizycznej, ale też dobrze wypoczywać oraz zachować zdrowy sen.

Po spełnieniu powyższych kroków będziemy uzbrojeni w wiedzę, która pomoże nam pozbyć się otyłości brzusznej.

Dieta

Jeśli jesteśmy już gotowi zmienić swoje nawyki żywieniowe, to warto pamiętać o kluczowych zasadach, do których zaliczamy spożywanie niewielkich (ok. 5) posiłków w ciągu dnia o tej samej porze. Należy zadbać o niewielkie, kilkugodzinowe przerwy pomiędzy nimi, aby spalić z brzucha zbędne kalorie.

W niwelowaniu otyłości brzusznej dobrym pomysłem jest też wzbogacenie diety o świeże owoce oraz warzywa, które powinny znaleźć się w każdym przygotowanym daniu – niesmażonym, a gotowanym na parze, do których dodać można następujące przyprawy:

cynamon,
kminek,
żeń-szeń,
oregano,
imbir.

I tutaj należy pamiętać o przestrzeganiu porad udzielonych podczas badań, bo przygotowując posiłek, trzeba zwracać szczególną uwagę na owoce o wysokim indeksie glikemicznym. Zaliczamy do nich te z następującymi punktami glikemicznymi:

suszone daktyle – 103,
arbuz – 72,
melon – 65,
ananas – 59,
morele – 57.

Często popełnianym błędem przy otyłości brzusznej jest również nadmierne unikanie tłuszczy. Tłuszcz jest niezbędny do życia, a zwłaszcza ten zdrowy. A konkretnie Omega-3, który znajduje się w rybach, migdałach, orzechach włoskich, nasionach oraz olejach roślinnych (rzepakowym i lnianym).

Z kolei ograniczyć lub całkowicie wykluczyć z diety trzeba pieczywo białe, słodzone płatki kukurydziane, słodycze, warzywa konserwowe, owoce kandyzowane i z puszek, które znajdują się w słodzonych zalewach. Szczególnie unikajmy też słonych przekąsek, alkoholu, dań fast foodowych oraz instant, które są niekorzystne dla naszego brzucha.

Ruch

Sama dieta to za mało, aby zredukować otyłość, dlatego konieczne będą też różnego rodzaju ćwiczenia fizyczne, które spalą brzuch. Przyjmuje się, że powinno się je wykonywać przynajmniej 3-4 razy w tygodniu przez ok. godzinę. W razie możliwości dobrym krokiem jest również zrezygnowanie z komunikacji miejskiej lub poruszania się za pomocą samochodu.

Przy otyłości brzusznej warto codziennie chodzić na wielokilometrowe spacery, które można urozmaicić o jogging, jazdę na rowerze. Baseny i siłownie też są wskazane, ponieważ w przypadku tych drugich, możemy skorzystać z rozmaitych urządzeń – bieżni, rowerów stacjonarnych, a nawet wziąć udział w zajęciach grupowych.