Endoskopowa plastyka żołądka – niechirurgiczna metoda leczenia otyłości

Otyłość to choroba cywilizacyjna, powodująca nie tylko obniżenie komfortu życia, ale także szereg groźnych przypadłości. Należą do nich schorzenia stawów i kręgosłupa, depresja, bezdech senny, niewydolność oddechowa czy nadciśnienie tętnicze, podwyższające ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Statystyki szpitalne z okresu pandemii SARS-CoV-2 wykazują, że infekcja koronawirusem COVID-19 ma znacznie cięższy przebieg u pacjentów otyłych niż u tych z prawidłową masą ciała.

Obok dietetycznego i psychologicznego leczenia otyłości, oraz coraz powszechniejszych chirurgicznych zabiegów bariatrycznych, takich jak rękawowa resekcja żołądka czy bypass żołądka, nowością w walce z otyłością jest — stosunkowo bezpieczny, szybki i odwracalny — zabieg endoskopowego zmniejszenia żołądka (ESG, endoscopic sleeve gastroplasty).

Endoskopowa plastyka żołądka, inaczej endoskopowe zmniejszenie lub zszycie żołądka, to innowacyjna, niechirurgiczna i w pełni odwracalna metoda leczenia otyłości, polegająca na zmniejszeniu objętości żołądka poprzez endoskopowe założenie szwów, czyli zszycie żołądka od wewnątrz. Procedura ta może być przeprowadzana jako zabieg pierwotny u pacjentów otyłych, którzy nie chcą poddać się operacji bariatrycznej lub mają do niej przeciwwskazania. Bywa też wykorzystywana jako tak zwany zabieg kolejny po wcześniejszych operacjach bariatrycznych.

Na czym polega zabieg endoskopowej plastyki żołądka 

Endoskopowe zmniejszenie żołądka (gastroplastyka żołądka) to nowoczesna metoda leczenia otyłości, która poszerza i uzupełnia ofertę zabiegów bariatrycznych. Ta małoinwazyjna procedura polega na założeniu szwów od środka żołądka przy pomocy video-gastroskopu oraz urządzenia zszywającego OverStitch i zmniejszeniu w ten sposób objętości tego narządu o 60-80%. Poprzez tunel w endoskopie do żołądka wprowadzany jest jednorazowy system zszywający umożliwiający założenie szwów zmniejszających żołądek

W trakcie zabiegu, który trwa około jednej godziny, chirurg dobiera odpowiedni rodzaj i rozmiar nici i przystępuje do zszywania żołądka. Po przeprowadzeniu całej procedury urządzenie Apollo OverStitch zostaje usunięte z organizmu pacjenta. Podstawową zaletą endoskopowego zszycia żołądka jest niewielka inwazyjność tego zabiegu. Przebiega on bez chirurgicznej zmiany anatomicznego kształtu żołądka oraz bez pozostawiania nacięć i blizn w ścianach tego organu. Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu ogólnym (narkoza).

W Centrum Chirurgii Bariatrycznej i Metabolicznej KCM zabieg endoskopowej plastyki żołądka przeprowadza dr. n. med. Artur Raiter, specjalista chirurgii ogólnej i gastroenterologii. Posiada on ogromne doświadczenie w tej metodzie, a jego ekspertyza jest znana w Polsce i w Europie. U pacjentów stosujących się ściśle do zaleceń lekarza, endoskopowa plastyka żołądka wykazuje niewiele niższą skuteczność niż laparoskopowe zmniejszenie żołądka, czyli rękawowa resekcja żołądka (gastric sleeve).

Czy endoskopowe zmniejszenie żołądka to bezpieczny zabieg?

Endoskopowa plastyka żołądka to stosunkowo bezpieczny sposób leczenia otyłości. Jest on dużo mniej inwazyjny niż chirurgiczne operacje bariatryczne. Procedura ta ma w pełni odwracalny charakter. Szwy założone w celu zmniejszenia pojemności żołądka w każdym momencie można endoskopowo, czyli również niechirurgicznie, przeciąć. Zostają one wtedy wydalone wraz z resztkami pokarmu, a żołądek wraca do swoich wcześniejszych rozmiarów.

Dla jakich pacjentów endoskopowa plastyka żołądka może być wskazana?

Endoskopowe zszywanie żołądka może być wykonywane już u pacjentów z BMI 27, którzy nie kwalifikują się do bardziej inwazyjnych metod leczenia otyłości, takich jak laparoskopowe operacje bariatryczne. Endoskopowe zmniejszenie żołądka bywa więc wykonywane jako zabieg pierwotny u pacjentów z otyłością w stadium I. W takim zastosowaniu procedura ta stanowi alternatywę dla balonu żołądkowego, inaczej gastric baloon.

Endoskopowe zszywanie żołądka ma również zastosowanie jako procedura rewizyjna, czyli wtórna. Dotyczy to na przykład sytuacji, gdy pacjent przeszedł przed laty operację bariatryczną, ale jego zmniejszony chirurgicznie żołądek ponownie się rozciągnął. Endoskopowa plastyka żołądka może być wtedy zalecona jako następna procedura, ze względu na to, że niesie ze sobą znacznie mniejsze ryzyko powikłań niż powtórny zabieg laparoskopowy.

Kolejna grupa pacjentów, którzy mogą odnieść korzyści z endoskopowego zmniejszenia żołądka, to chorzy cierpiący na otyłość olbrzymią z BMI powyżej 60. Dla własnego bezpieczeństwa podczas planowanego chirurgicznego zabiegu bariatrycznego (na przykład gastric sleeve lub gastric bypass) muszą oni przed nim skutecznie schudnąć, aby obniżyć ryzyko związane z operacją i ze znieczuleniem. Endoskopowe zmniejszenie żołądka, jako zabieg bezpieczny i niechirurgiczny, stanowi wtedy pierwszy etap leczenia otyłości. W następnym kroku chirurdzy przeprowadzają docelową operację bariatryczną.

Jakie są przeciwskazania do zabiegu endoskopowej plastyki żołądka?

Pacjenci z otyłością, którzy chcą zdecydować się na endoskopowe zmniejszenie żołądka, muszą zostać poddani kompleksowej diagnostyce. Wyklucza ona przeciwskazania do zabiegu i znieczulenia ogólnego. Podczas kwalifikacji do zszywania żołądka każdy chory ma wykonywaną video-gastroskopię wraz z testem na obecność bakterii Helicobacter pylori. Pacjenci z dodatnim wynikiem testu zostają poddani kuracji antybiotykowej w celu eradykacji tego mikroorganizmu.

Pacjenci ze stanami zapalnymi górnego odcinka przewodu pokarmowego również muszą być wyleczeni przed zszywaniem żołądka. Lekarz dobiera odpowiednie medykamenty uzależnione od tego, jak poważny jest problem i co go spowodowało. Przeciwskazaniem do wykonania zabiegu endoskopowego zmniejszenia żołądka są takie schorzenia, jak choroba wrzodowa, nowotwory lub ich podwyższone ryzyko, a także przewlekle zażywanie leków rozrzedzających krew.

Dlaczego pacjenci chudną po endoskopowym zmniejszeniu żołądka?

Endoskopowe zmniejszenie żołądka wpływa na masę ciała pacjenta na kilka sposobów:

• zmniejszony żołądek może pomieścić jedynie niewielką porcję pokarmu, co ogranicza ilość jedzenia, którą pacjent jest w stanie przyjąć podczas jednego posiłku,
• nawet niewielka ilość pokarmu szybko wypełnia zmniejszony żołądek, więc pacjent czuje się syty już po zjedzeniu małej porcji pożywienia,
• żołądek po endoskopowym zakładaniu szwów ma kształt banana, więc przyjmowane jedzenie nie zalega w nim, co skraca czas trawienia i sprawia, że mniej substancji odżywczych z pokarmu zostaje wchłoniętych do krwi

Na co należy zwracać uwagę po zabiegu endoskopowej plastyki żołądka?

Aby skutecznie i trwale schudnąć po endoskopowym zmniejszeniu żołądka, należy stosować dietę zalecaną przez lekarza. Sam zabieg nie jest gwarancją sukcesu. Pacjent, który decyduje się na tę procedurę, musi mieć świadomość, że osiągnięcie właściwej masy ciała będzie go kosztowało dużo własnego wysiłku. Po endoskopowym zszywaniu żołądka należy być aktywnym fizycznie i jeść zdrowo. Tylko całkowita zmiana stylu życia może uwolnić od schorzeń związanych z otyłością.

Jak wygląda życie po endoskopowym zmniejszeniu żołądka?

Powrót do zdrowia po endoskopowym zszyciu żołądka jest szybki. Pacjenci wychodzą ze szpitala już na drugi dzień po zabiegu i zazwyczaj niedługo potem wracają do pracy. Już bezpośrednio po zabiegu można się schylać, podnosić lekkie rzeczy, wchodzić po schodach i wykonywać wszystkie inne codzienne czynności. Nie ma potrzeby długo odpoczywać i leżeć w łóżku. Zamiast tego należy jak najszybciej zacząć wdrażać uzgodniony z lekarzem plan ćwiczeniowy.

Największa zmiana w życiu pacjenta po endoskopowym zmniejszeniu żołądka to nowa zdrowa dieta. Po przebytym zabiegu, przez okres pierwszych 2 tygodni, bezwzględnie należy stosować dietę płynną. Można też dodatkowo wzmacniać się produktami wysokobiałkowymi, takimi jak Nutridrinki. Dopiero po upływie 14 dni wprowadzane są produkty miękkie, na przykład gotowana marchew, purée ziemniaczane, czy mus z banana.

Dietetycy w KCM Clinic omawiają z pacjentem plan dietetyczny na kolejne 7 tygodni z etapowym wprowadzaniem potraw stałych. Ważne, aby przyjmować posiłki w małych porcjach, dokładnie je przeżuwając. Nie wolno podjadać pomiędzy posiłkami. Pokarmy powinny być zgodne z zasadami zdrowego odżywiania, jak najmniej przetworzone, czyli zamiast ryby z puszki należy wybrać na przykład świeży filet z dorsza ugotowany na parze.

Przez pierwsze dwa miesiące po założeniu szwów w żołądku koniecznie należy rygorystycznie stosować się do jadłospisu zaleconego przez lekarza i dietetyka. To bardzo ważne, ponieważ spożywanie niewłaściwych pokarmów może spowodować, że wystąpią skutki uboczne endoskopowego zmniejszenia żołądka. Należą do nich bóle brzucha, mdłości, zgaga i wymioty. Nieodpowiednia dieta zmniejsza też efekty zabiegu. Oznacza to, ze pacjent chudnie mniej, niż powinien.

Jakie są największe korzyści endoskopowego zmniejszenia żołądka w leczeniu otyłości?

Ogromną zaletą endoskopowego zmniejszenia żołądka jest mała inwazyjność tego zabiegu połączona z jego dużą efektywnością. Założenie szwów w żołądku to najbardziej skuteczna niechirurgiczna metoda leczenia otyłości. Dzięki temu, że tę procedurę przeprowadza się endoskopowo, nie ma potrzeby wykonywania żadnych nacięć ani na skórze pacjenta, ani w jego żołądku. Podczas zabiegu chirurg endoskopista wprowadza przez gardło pacjenta do jego żołądka video-gastroskop.

Przez kanał endoskopu wprowadzone zostaje urządzenie zszywające Apollo OverStitch. Z jego pomocą chirurg zszywa żołądek od środka, zmniejszając objętość tego narządu o 60-80%. Dzięki metodzie endoskopowej cała procedura zmniejszania żołądka jest znacznie bezpieczniejsza niż laparoskopowe operacje bariatryczne, a pacjent szybko wraca po niej do zdrowia.

Kolejna duża zaleta endoskopowego zszywania żołądka to odwracalność tego zabiegu. Szwy zawsze mogą zostać usunięte, a żołądek wraca wtedy do swoich pierwotnych rozmiarów. Wyniki zabiegu gastroplastyki różnią się w zależności od stanu zdrowia pacjenta i jego determinacji do zmiany stylu życia. Należy pamiętać, że najlepsze rezultaty uzyskują pacjenci przestrzegający zaleceń lekarskich i dietetycznych.

Endoskopowe zmniejszenie żołądka to skuteczna metoda niechirurgicznego leczenia otyłości. Jest to stosunkowo bezpieczny zabieg, po którym szybko wraca się do zdrowia. Szwy założone w żołądku można bardzo łatwo zdjąć, więc zszywanie żołądka ma zastosowanie na przykład jako sposób na szybkie schudnięcie przed operacją bariatryczną. Bywa to konieczne w przypadku bardzo otyłych pacjentów. Ta procedura stanowi również skuteczny zabieg rewizyjny, na przykład po gastric sleeve.