Na czym polega gastroskopia

Gastroskopia nazwę wzięła od połączenia greckich słów „gastro”, czyli żołądek i „skopia” od „skopeo”, czyli patrzę. Jest to badanie polegające na oglądaniu przełyku, żołądka i dwunastnicy od środka giętkim, optyczno–elektronicznym gastroskopem.

Jak wykonuje się badanie?

Gastroskop wprowadza się przez jamę ustną przez przełyk, do żołądka i dwunastnicy. Pacjent musi być co najmniej 8 godzin na czczo. Technika badania gastroskopowego polega na tym, ze przez giętkie światłowody do wnętrza badanego narządu przesyłane jest światło z żarówek halogenowych, na ekranie monitora natomiast widoczny jest obraz przekazany z mikrokamery znajdującej się na końcówce gastroskopu.

Dzięki temu lekarz ma możliwość dokładnego obejrzenia wnętrza żołądka i dwunastnicy w dobrym oświetleniu i powiększeniu na monitorze. Odpowiednie kanały w gastroskopie umożliwiają przy tym odessanie utrudniającej widoczność płynnej treści, wdmuchanie powietrza i opłukanie końcówki.

Gastroskop zawiera w sobie kanał biopsyjny biegnący wzdłuż całego aparatu, który ma średnicę 2-4 mm. Przez kanał można wsuwać sondę laserową, a także różne narzędzia, np. kleszczyki czy pętle.

Co widać podczas gastroskopii?

W trakcie gastroskopii ocenia się przełyk, żołądek i opuszkę dwunastnicy. Można dokładnie obejrzeć ich śluzówkę, ocenić czy nie występują zmiany patologiczne o charakterze zmian wrzodowych, nadżerek lub zmian nowotworowych.

Można równocześnie zdiagnozować ewentualną przepuklinę rozworu przełykowego oraz skontrolować pracę badanych narządów przez ocenę fali perystaltyczej. Za pomocą gastroskopu możliwe jest równoczesne przeprowadzenie takich zabiegów, jak pobranie wycinków celem dalszej diagnostyki histopatologicznej.

Podczas gastroskopii wykonuje się również tzw. test urazowy na obecność bakterii Helicobacter pylori (HP) wywołującej zapalenie albo wrzody żołądka lub dwunastnicy.

Co jeszcze jest jeszcze możliwe dzięki gastroskopii?

Gastroskopia umożliwia również usunięcie polipów i służy do hamowania krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Niekiedy też umożliwia usuwanie ciał obcych z przewodu pokarmowego.

Znajduje się i wydobywa ciała obce, np. ość wbitą w ścianę przełyku, pestki, lub połknięte przedmioty, takie jak monety, pierścionki itp. Za pomocą gastroskopu można również usunąć pozostałe po zabiegu operacyjnym żołądka nici chirurgiczne. Gastroskopia umożliwia również dotarcie do dwunastnicy (kolejny po żołądku fragment przewodu pokarmowego).

Kto może wykonać takie badanie?

Gastroskopię można wykonać w większości przychodni specjalistycznych i w szpitalach. Wykonują je lekarze interniści (gastroenterolodzy) i chirurdzy. Gastroskopię mogą mieć wykonywaną wszyscy, niezależnie od płci i wieku (jeżeli nie ma przeciwwskazań do badania).

Można je powtarzać tyle razy, ile jest to niezbędne. W przypadku stwierdzenia zmiany o charakterze nadżerki lub wrzodu konieczne jest pobranie tzw. biopsji, czyli wycinka tkanki do badania histopatologicznego, poza tym powinno być zawsze wykonane badanie gastroskopowe kontrolne po okresie terapii lekowej.

Czy to badanie boli?

Badanie gastroskopowe jest niebolesne i trwa krótko, około 5-10 minut. Ewentualnie nieprzyjemnym momentem może być wprowadzenie gastroskopu do przełyku. Pacjenci niekiedy krztuszą się i mają odruch wymiotny. Zależy to w dużym stopniu od wrażliwości i nastawienia badanej osoby.

Złagodzeniu odruchu wymiotnego pomaga czasem koncentracja i spokojny, głęboki oddech. Właściwy rytm oddechu sprawia, że badanie jest łatwiejsze do zniesienia dla pacjenta i pozwala lekarzowi na dokładniejsze zbadanie przewodu pokarmowego.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania gastroskopii?

Choć jest to badanie mało obciążające chorego, krótkotrwałe i bezpieczne, istnieją jednak przeciwwskazania do wykonania gastroskopii, które wynikają poniekąd z możliwości wystąpienia powikłań.

Przeciwwskazaniami bezwzględnymi jest świeży zawał serca, ostra niewydolność wieńcowa, niewydolność oddechowa i krążeniowa, ciężkie zaburzenia rytmu oraz obraz kliniczny „ostrego brzucha”.

Kiedy wykonuje się gastroskopię i jakie są wskazania do takiego badania?

Gastrofiberoskopię wykonuje się u pacjentów pozostających co najmniej 8 godzin bez przyjmowania posiłków! Wskazaniem do wykonania badania są wszelkie nieprawidłowości dotyczące górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Najczęściej badanie wykonywane jest z powodu dolegliwości bólowych nadbrzusza, spadku masy ciała, uporczywych wymiotów, zaburzeń połykania, zgagi czy też podejrzenia krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.

W trakcie badania możemy pobrać wycinki do badania histopatologicznego, które precyzyjnie określa rodzaj schorzenia! Badanie także służy do oceny i kontroli leczenia zachowawczego i chirurgicznego.

Nowoczesne video- gastroskopy, którymi dysponujemy w Pracowni Video-Gastroskopii w KCM, są dużo „chudsze” niż gastroskopy starej generacji i są z reguły bezproblemowo tolerowane przez pacjentów.

Przygotowanie do Gastroskopii

1. Informacje przedbadaniowe:
   • Zazwyczaj otrzymasz szczegółowe informacje od lekarza lub personelu medycznego na temat tego, jak się przygotować do badania. Wskazówki mogą się nieznacznie różnić w zależności od preferencji lekarza oraz specyfiki kliniki.
2. Dieta:
   • Zwykle wymagane jest przestrzeganie specjalnej diety przed badaniem. Zazwyczaj pacjenci powinni przestrzegać diety łatwostrawnej przez co najmniej 24 godziny przed gastroskopią. Dieta ta obejmuje lekkostrawne, łatwo przyswajalne pokarmy, takie jak puree, buliony, gotowane ryże czy makarony bez sosów, herbatki ziołowe bez dodatku mleka, przetartych warzyw i gotowanych owoców. W dniu badania możesz nie jeść ani pić przez osiem godzin.
3. Leki:
   • Przed badaniem może być konieczne tymczasowe zaprzestanie przyjmowania niektórych leków, które mogą wpływać na wyniki badania. Wskazane jest skonsultowanie się z lekarzem prowadzącym w celu ustalenia, które leki można przyjąć w dniu badania.
4. Instrukcje dotyczące płynów:
   • W dniu badania możesz pić tylko niewielkie ilości płynów, jednak na ogół zaleca się nie picie niczego przez co najmniej dwie godziny przed procedurą.
5. Informacje medyczne:
   • Przygotuj się na udzielenie dokładnych informacji medycznych lekarzowi prowadzącemu, w tym o aktualnych problemach zdrowotnych, innych schorzeniach oraz o przyjmowanych lekach.
6. Plan na dzień badania:
   • Zorganizuj transport powrotny do domu po badaniu, ponieważ po procedurze może wystąpić lekkie oszołomienie związane z znieczuleniem.