Endoprotezy stawu biodrowego

Zabieg wszczepienia endoprotezy, którego głównym wskazaniem jest zniesienie bólu, jest powszechnie wykonywaną operacją przy zwyrodnieniach stawu biodrowego. Zabieg przeprowadzany jest w sytuacji zwyrodnienia stawów i chrząstki stawowej, najczęściej wykonywany jest więc u osób starszych. Nie oznacza to jednak, że młodzi ludzie nie są narażeni na takie uszkodzenia.

Endoprotezoplastyka polega na usunięciu tkanki chorobowo zmienionej i wszczepienie na jej miejsce endoprotezy, która przejmuje funkcje uszkodzonej struktury. Poprzez wyeliminowanie bólu wszczepiony implant pozwala na przywrócenie utraconych czynności stawu i wykonywanie podstawowych ruchów takich jak chodzenie czy podnoszenie cięższych przedmiotów.

Jest kilka rodzajów implantów, dobieramy je najczęściej w zależności od wieku pacjenta. Młodszym wszczepiane są protezy bezcementowe, ze względu na ich dłuższą żywotność. Osadza się ją na kości przez wcisk lub wkręcanie.

Wskazaniami do endoprotezoplastyki stawu biodrowego są sytuacje, w których leczenie zachowawcze choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego nie przynosi oczekiwanych rezultatów, a także gdy występują znacznego stopnia deformacje kostne, ograniczenia zakresu ruchomości oraz narastająca niepełnosprawność

Do zabiegu kwalifikuje pacjenta lekarz, który będzie ten zabieg wykonywał. Poza badaniem klinicznym lekarz prowadzący wymaga wykonania diagnostycznego USG stawu lub badania MRI. Często konieczne jest wykonanie RTG stawu. Po konsultacji i uzgodnieniu z pacjentem rodzaju i wskazań do operacji ustalany jest termin operacji.

Hospitalizacja po zabiegu wynosi ok. 3 – 6 dni w zależności od samopoczucia pacjenta. Przez pierwsze kilka dni Pacjent otrzymuje leki przeciwbólowe oraz przeciwzakrzepowe. Bardzo ważna jest kontrola według zaleceń u lekarza prowadzącego. Już od pierwszej doby po zabiegu Pacjent rozpoczyna proces rehabilitacji. Po opuszczeniu szpitala Pacjent powinien chodzić z pomocą kul ortopedycznych i kontynuować ćwiczenia pod okiem fizjoterapeuty.

Jak długo trwa pobyt w szpitalu ?

Większość osób musi pozostać w szpitalu przez 2 dni po operacji.

Jak należy przygotować się do zabiegu wymiany stawu biodrowego?

Aby przygotować się do operacji, należy umówić się na serię badań diagnostycznych i konsultacji w celu kwalifikacji nie tylko do zabiegu ale i do znieczulenia.

Do standardowych badań należą badania laboratoryjne, EKG i zdjęcia rentgenowskie bioder i miednicy w celu oceny stanu i struktury stawu biodrowego . Niekiedy konieczne jest wykonanie zaawansowanych badań obrazowych (rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej) w celu ułatwienia postawienia diagnozy lub zaplanowania leczenia.Zależnie od wieku i wywiadu chorobowego, może by konieczna konsultacja specjalisty kardiologa i dodatkowe badania specjalistyczne.

Dopiero na podstawie wyników tych badań i historii zdrowia, pozwalających ocenić indywidualne ryzyko, pacjent może być dopuszczony do zabiegu.

Jakie kroki podjąć, aby  zapewnić sobie łatwiejszy i bezpieczniejszy powrót do zdrowia po operacji stawu biodrowego?

Najważniejsze, aby zapewnić sobie pomoc osoby towarzyszącej przez pierwszy okres po operacji.

Jeśli palisz papierosy, ważne jest, aby rzucić palenie, gdyż palenie papierosów zwiększa ryzyko po operacji i upośledza szybkość powrotu do zdrowia.

Jeśli cierpisz na otyłość, należy schudnąć, co niekiedy jest konieczne aby zakwalifikować się do operacji.

W niektórych przypadkach u osób otyłych z BMI > 40, konieczna jest wizyta w Poradni Bariatrycznej i wcześniejsza operacja bariatryczna, o ile próby utraty wagi były nieskuteczne.

Nie należy jeść ani pić niczego po północy w noc poprzedzającą operację.

Jak naszykować się przed zabiegiem do powrotu po operacji do domu ?

Pamiętaj: usuń luźne dywaniki, ponieważ mogą być niebezpieczne podczas chodzenia po domu, sprawdź, czy kable elektryczne nie leżą luźne na podłodze, przyklej je ewentualnie taśmą, zrób zakupy żywieniowe i kosmetyczne na zapas przed operacją, przygotuj o ile jest to możliwe sypialnię na parterze lub upewnij się, że musisz wchodzić po schodach tylko raz dziennie.

Jaki sprzęt rehabilitacyjny może być pomocny po operacji biodra?

Specjalny sprzęt rehabilitacyjny może pomóc w zapewnieniu łatwiejszego powrotu do zdrowia po operacji endoprotezy. Twoi fizjoterapeuci doradzą Tobie jaki sprzęt i gdzie należy go zakupić.

Do pomocnego sprzętu mogą należeć:

podwyższone deski sedesowe,  siedziska prysznicowe, poręcze, chwytak do zakładania skarpet i butów.

Czy należy zażywać swoje normalne leki przed operacją?

Poinformuj lekarz o wszystkich swoich zażywanych lekach, zarówno dostępnych bez recepty, jak i na receptę. Niektóre leki należy odstawić  lub zredukować. Ważne jest że leki takie jak aspiryna i leki rozrzedzające krew a tym samym zwiększające krwawienie, po konsultacji z lekarzem, należy odstawić lub zmienić na inne. Z tych powodów może być konieczne zaprzestanie przyjmowania niektórych leków przed zabiegiem wymiany stawu biodrowego. Jeśli zażywasz aspirynę lub leki na zapalenie stawów na bazie aspiryny, należy odstawić te leki 7-10 dni przed operacją, ale niekiedy konieczne jest w zamian podawanie podskórnie heparyny w zastrzykach – zapytaj specjalisty.

Jeśli zażywasz leki na inne problemy zdrowotne, nie przerywaj ich przyjmowania bez konsultacji z lekarzem i koniecznie przekaż lekarzowi listę wszystkich przyjmowanych leków, ich dawki i częstotliwość ich przyjmowania, w tym też  suplementy ziołowe i witaminy.

Jakie leki są zlecane przy operacji endoprotezy biodra ?

Lekarze będą Ci podawali okołooperacyjnie profilaktycznie antybiotyki aby zapobiec infekcji, leki przeciwbólowe oraz w ramach profilaktyki przeciwzakrzepowej – heparynę.

Jakie jest stosowane znieczulenie do zabiegu endoprotezy?

Anestezjolog spotka się z Tobą przed operacją i wyjaśni różne rodzaje znieczuleń dostępnych dla Ciebie oraz ryzyko i korzyści każdego z nich w Twoim indywidualnym przypadku.  Najcześciej zabieg wykonywany jest w znieczuleniu redzeniowym lub regionalnym, niekiedy w znieczuleniu ogólnym.

Kiedy zaczyna się rehabilitacja po zabiegu?

Po zabiegu konieczna jest codzienna fizjoterapia według wskazówek rehabilitantów.

Rehabilitacja i fizjoterapia rozpoczynają się bezpośrednio po zabiegu i trwają przez cały okres pobytu w  szpitalu oraz przez okres do 1  roku po zabiegu. Twój fizjoterapeuta udzieli Ci wskazówek, jakie ćwiczenia należy wykonywać w szpitalu i w domu, będzie monitorował siłę i elastyczność nóg i bioder, a także zdolność do stania, siedzenia i chodzenia.

Fizjoterapeuta poinstruuje Cię również o środkach ostrożności dotyczących ruchu biodra i wszelkich ograniczeniach zakresu ruchu w okresie pooperacyjnym jak i dalszym.  Zaleca się kontynuacje ćwiczeń przez okres wskazany przez fizjoterapeutę i lekarza dla zapewnienia większej mobilności i łatwiejszego powrotu do zdrowia po operacji protezy biodra.

Czy warto ćwiczyć przed operacją wymiany biodra ?

Ważne jest, aby przed zabiegiem wykonywać ćwiczenia wzmacniające i kondycjonujące, aby wzmocnić mięśnie i zapewnić tym samym lepszy wynik operacji, szybszy postęp w rehabilitacji i szybszy powrót do zdrowia.

Jak długo trwa operacja biodra?

Operacja endoprotezoplastyki stawu biodrowego trwa z  reguły do 1 godziny.

Jak długi jest okres rekonwalescencji po zabiegu?

Na ostateczny sukces operacji wymiany stawu biodrowego i długość czasu rekonwalescencji, wpływ ma wiele zmiennych, w tym stan Twoich mięśni przed operacją, inne choroby i ogólny stan zdrowia.  Pamiętaj, że  Twoje zaangażowanie w program rehabilitacji i ćwiczenia fizjoterapeutyczne jest  bardzo ważną częścią procesu rekonwalescencji.

Kiedy po operacji biodra można prowadzić samochód?

Pamiętaj – nie prowadź samochodu przez kilka tygodni po zabiegu. Samochód możesz prowadzić dopiero, gdy masz już dobrą siłę i kontrolę nad nogami, czujesz się komfortowo siedząc w samochodzie i nie bierzesz silnych leków przeciwbólowych, które mogą upośledzać Twoja reakcję jako kierowcy. Zapytaj lekarza, kiedy możesz wznowić kierowanie pojazdem.

Jak bezpiecznie chodzić po operacji  stawu biodrowego?

Po operacji będziesz musiał użyć kul lub chodzika, o wszystkim poinstruuje Cię Twój fizjoterapeuta. Twój lekarz i fizjoterpeuta zdecyduje, kiedy możesz obciążyć nogę po operacji, fizjoterapeuta nauczy Cię prawidłowego wchodzenia i schodzenia po schodach za pomocą poręczy i/lub kul.

Podczas chodzenia  najpierw stawiamy zdrową nogę, a następnie  kulę i nogę operowaną. Podczas schodzenia ze schodów najpierw poruszają się kule i noga operowana, a następnie noga zdrowa.

Czy można uprawiać sport po wymianie stawu biodrowego ? Jaki sport po wymianie stawu biodrowego nie jest zalecany?

Po zakończeniu rekonwalescencji po operacji i za zgodą lekarza można wznowić uprawianie sportów o niewielkim wysiłku, takich jak spacery, jazda na rowerze, pływanie, natomiast porty o dużej intensywności, takie jak bieganie, z reguły nie są zalecane.  Pamiętaj, aby omówić  swoje oczekiwania już przed operacją z  chirurgiem i fizjoterapeutą.