Zaburzenia ze strony układu pokarmowego po operacji bariatrycznej

Otyłość jest plagą XXI wieku. Obserwuje się systematyczny wzrost występowania otyłości i nadwagi. Dotyczy to przede wszystkim krajów wysoko rozwiniętych. Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że problem otyłości dotyczy 400 milionów dorosłych osób. Najbardziej niepokojącą sytuacją jest wzrost osób z tym problemem w grupie wiekowej poniżej 18 roku życia. Również w Polsce zauważalny jest wzrost przypadków otyłości i nadwagi, której przyczyną jest nieprawidłowe żywienie i niska aktywność fizyczna, za co odpowiedzialny jest postęp technologiczny, z powodu którego zmniejszył się wydatek energetyczny, wynikający z codziennego funkcjonowania. Nieracjonalne żywienie polega na przejadaniu się, spożywaniu dużej ilość cukrów i tłuszczów w pożywieniu, a także dań typu fast – food.

Co to jest chirurgia bariatryczna?

Chirurgia bariatryczna jest bardzo często jedyną skuteczną i długoterminową metodą w walce z otyłością. Leczenie chirurgiczne daje szansę nie tylko na uzyskanie zdrowszego wskaźnika BMI, ale również na zmianę dotychczasowego stylu życia pacjentom, zmagającym się z otyłością. Operacja bariatryczna, polegająca na zmniejszeniu żołądka, powoduje zmianę bilansu energetycznego i metabolizmu tłuszczów, które powodują poprawę w funkcjonowaniu organizmu. Zmiana anatomii przewodu pokarmowego wpływa na wytwarzanie hormonów jelitowych (tzw. hormonu greliny), czego efektem jest zmniejszenie uczucia głodu i apetytu z jednoczesnym zwiększeniem uczucia sytości, co skłania osoby do większej aktywności fizycznej.

Na czym polega operacja bariatryczna?

Operacja bariatryczna polega na:

• Laparoskopowej rękawowej resekcji żołądka (tzw. gastric sleeve), która jest zmniejszeniem jego objętości o 75 lub 80%. Powoduje to spożywanie mniejszych porcji żywności przy zachowaniu wszystkich jego funkcji trawiennych. Pacjent ma poczucie sytości po zjedzeniu znacznie mniejszych ilości pokarmu, czego skutkiem jest ograniczenie masy ciała, poprawa funkcji organizmu, co powoduje pozbycie się chorób towarzyszących otyłości.
• Laparoskopowym bypassie żołądka, który polega na połączeniu niewielkiej części żołądka z jelitem cienkim. Pominięta część żołądka produkuje nadal soki trawienne, przyczyniając się do usprawnienia pracy przewodu pokarmowego. Efektem operacji jest zmniejszenie ilości spożywanego pokarmu, a jego wpadanie do jelita cienkiego skraca czas trawienia i wchłaniania składników pokarmowych, co powoduje utratę masy ciała o 65, a nawet 85% w ciągu pierwszego roku po zabiegu operacyjnym.
• Laparoskopowym mini – bypassie żołądka, który polega na jego całkowitym ominięciu, dzięki wytworzeniu torebki żołądkowej, połączonej bezpośrednio z jelitem cienkim. Pokarm w ogóle nie trafia do żołądka, który wytwarzając soki trawienne wspomaga proces trawienia.
• Wprowadzeniu balonu wewnątrz żołądkowego Orbera. Jest to nieoperacyjna metoda leczenia otyłości, polegająca na wprowadzeniu wypełnionego płynem balonu do wnętrza żołądka, który naciska na jego ściany, powodując uczucie sytości. Zabieg jest bezpieczny i przynosi zamierzone efekty w postaci zmniejszenia masy ciała.

Jakie zaburzenia układu pokarmowego mogą pojawić się po operacji bariatrycznej?

Ze względu na to, że operacja bariatryczna wprowadza zmiany w anatomii, a także działaniu żołądka i jelita cienkiego układ pokarmowy musi przystosować się do nowych warunków, co może trwać nawet kilka miesięcy. Procesowi temu towarzyszą charakterystyczne dolegliwości takie jak:

• Nudności spowodowane najczęściej uczuciem sytości, niewłaściwym żuciem pokarmu, lekami przeciwbólowymi, nadwrażliwością na zapachy, odwodnieniem.
• Wymioty spowodowane szybkim jedzeniem, także zbyt dużych oraz suchych porcji, długie leżenie po posiłku, a także spożywanie pokarmów zakazanych po tego rodzaju operacji.
• Odwodnienie spowodowane wymiotami, które może objawiać się uczuciem zmęczenia, bólem w dolnej części kręgosłupa, czy zapaleniem pęcherza moczowego, a nawet omdleniami.
• Zaburzone wypróżnianie. Bezpośrednio po operacji stolce mogą być luźne, a konsekwencją spożywaniu coraz mniejszych ilości pokarmu mogą być zaparcia.
• Wzdęcia spowodowane skróceniem jelita cienkiego.
• Pleśniawka wynikająca z podawania po operacji antybiotyków.
• Anemia spowodowana niedoborem żelaza, a także wypadanie włosów jako skutek procesu redukcji masy ciała.